ดื่มกาแฟทุกวัน จะเกิดอะไรกับร่างกาย? รู้ประโยชน์และผลข้างเคียงที่ต้องระวัง
จะเกิดอะไรขึ้นกับร่างกาย เมื่อคุณดื่ม “กาแฟ” ทุกวัน ดีต่อสุขภาพจริงหรือไม่?การดื่มกาแฟกลายเป็นกิจวัตรยอดนิยมยามเช้า ไม่ว่าจะเพื่อรสชาติ ความกระปรี้กระเปร่า หรือทั้งสองอย่าง จากการสำรวจพบว่า ผู้ใหญ่ชาวอเมริกันถึง 66% ดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนนี้ประมาณวันละสามแก้วการดื่มกาแฟทุกวันส่งผลต่อสุขภาพของเราอย่างไร? บทความนี้ได้รวบรวมทั้งประโยชน์และผลข้างเคียงของการดื่มกาแฟในแต่ละวัน ตามข้อมูลจากผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการ
ด้านบวก: ประโยชน์ที่ได้รับจากกาแฟ ตื่นตัวในยามเช้า
กาแฟดำมาตรฐานขนาด 12 ออนซ์หนึ่งแก้ว มีคาเฟอีนประมาณ 113 ถึง 247 มิลลิกรัม ซึ่งเป็นสารที่กระตุ้นสมองและระบบประสาท คาเฟอีนสามารถเพิ่มความตื่นตัว ลดความเหนื่อยล้า และช่วยให้มีสมาธิดีขึ้น นี่คือเหตุผลที่หลายคนต้องพึ่งพากาแฟเพื่อเริ่มต้นวันใหม่คุณแอนธี เฟ ลีวาย (Anthea Levi) นักโภชนาการที่ขึ้นทะเบียน กล่าวว่า ปริมาณคาเฟอีนสูงสุด 400 มิลลิกรัมต่อวัน คือปริมาณที่เหมาะสมในการได้รับประโยชน์ต่อสุขภาพจากกาแฟ ปริมาณนี้เทียบได้กับกาแฟประมาณสี่แก้ว ซึ่งสามารถช่วยเพิ่มความตื่นตัวได้ ขึ้นอยู่กับความทนทานต่อคาเฟอีนของแต่ละคน
ส่งเสริมกิจกรรมทางกาย
ด้วยคุณสมบัติในการกระตุ้นของคาเฟอีน กาแฟสามารถให้พลังงานที่จำเป็นต่อการออกกำลังกาย งานวิจัยปี 2564 พบว่า การดื่มกาแฟหรือเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนก่อนออกกำลังกาย อาจช่วยปรับปรุงสมรรถภาพการออกกำลังกายแบบแอโรบิกและแอนแอโรบิกได้ โดยเพิ่มความอดทนของกล้ามเนื้อ
นอกจากนี้ การศึกษาในปี 2566 ยังพบว่า ผู้ที่ดื่มกาแฟมีจำนวนก้าวเดินในแต่ละวันสูงกว่าผู้ที่ไม่ดื่มกาแฟอย่างเห็นได้ชัด ซึ่งพลังงานที่ได้รับจากกาแฟอาจช่วยกระตุ้นให้เราเคลื่อนไหวมากขึ้น
สนับสนุนสุขภาพหัวใจ
การบริโภคกาแฟในระดับปานกลางถึงน้อยมีความเชื่อมโยงกับการลดความเสี่ยงของโรคหัวใจหลายชนิด เช่น ภาวะหัวใจล้มเหลว โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ โรคหลอดเลือดสมอง และภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ การดื่มกาแฟทุกวันยังเชื่อมโยงกับการลดความเสี่ยงของความดันโลหิตสูงและอาการหัวใจวายอีกด้วย
คุณลีวายระบุว่า นี่อาจเป็นผลมาจากสารต้านอนุมูลอิสระที่มีอยู่ในเมล็ดกาแฟ ซึ่งช่วยต่อต้านการอักเสบในร่างกายได้ เนื่องจาก “การอักเสบเป็นลักษณะสำคัญของโรคหัวใจ” กาแฟจึงอาจช่วยลดความเสี่ยงของโรคหัวใจได้ หากบริโภคอย่างเหมาะสม
ช่วยเพิ่มอายุขัยและกระตุ้นการเผาผลาญ
กาแฟยามเช้าอาจช่วยให้คุณมีอายุยืนยาวขึ้น การศึกษาหนึ่งระบุว่า การดื่มกาแฟในตอนเช้ามีความสัมพันธ์ที่ชัดเจนกับการลดความเสี่ยงของการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุ เมื่อเทียบกับการดื่มในภายหลังหรือผู้ที่ไม่ดื่มกาแฟเลย
นอกจากนี้ กาแฟยังช่วยเพิ่มอัตราการเผาผลาญของร่างกายได้เล็กน้อยในระยะสั้น ซึ่งเป็นพลังงานที่ร่างกายใช้ในการทำงานพื้นฐาน อย่างไรก็ตาม คุณลีวายระบุว่า ผลกระทบนี้ไม่น่าจะนำไปสู่การลดน้ำหนัก และคาเฟอีนยังอาจช่วยระงับความอยากอาหารได้ แต่ไม่ควรพึ่งพาเพื่อลดน้ำหนัก
ลดความเสี่ยงโรคเบาหวาน
การดื่มกาแฟหลายแก้วต่อวัน (หนึ่งถึงสี่แก้ว) มีความสัมพันธ์กับการลดความเสี่ยงของโรคเบาหวาน การทบทวนงานวิจัยในปี 2567 พบว่า กาแฟเป็นแหล่งที่ดีของสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น กรดคลอโรจีนิก ซึ่งเป็นสารประกอบจากพืชที่อาจช่วยเพิ่มความไวต่ออินซูลินและการเผาผลาญกลูโคสในร่างกาย
อย่างไรก็ตาม วิธีที่คุณดื่มกาแฟมีความสำคัญอย่างมาก คุณลีวายเตือนว่า เครื่องดื่มกาแฟยอดนิยมที่เติมน้ำเชื่อมปรุงแต่งและครีมหวาน อาจให้ปริมาณน้ำตาลที่เพิ่มขึ้นสูงมาก ซึ่งเป็นวิธีที่ทำให้น้ำตาลในเลือดพุ่งสูงขึ้น และเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานและการมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นได้ หากบริโภคเป็นประจำ
ช่วยบรรเทาอาการท้องผูก
หากคุณมีอาการท้องผูก กาแฟยามเช้าอาจช่วยได้ กรดในกาแฟจะไปกระตุ้นการผลิตแกสตรินในลำไส้ ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่กระตุ้นกล้ามเนื้อในลำไส้ใหญ่ให้หดตัวและเริ่มต้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ คาเฟอีนและกรดคลอโรจีนิกในกาแฟยังทำงานร่วมกันเพื่อกระตุ้นการหดตัวของลำไส้ด้วย

ด้านลบ: ผลข้างเคียงที่ควรระวัง
รบกวนคุณภาพการนอนหลับ
การดื่มกาแฟใกล้เวลานอนอาจทำให้นาฬิกาการนอนหลับเสียไป คาเฟอีนจะไปขัดขวางสารอะดีโนซีน ซึ่งเป็นสารเคมีในสมองที่สร้างขึ้นระหว่างวันเพื่อให้คุณรู้สึกเหนื่อย สิ่งนี้ทำให้หลับยากขึ้น ลดระยะเวลาการนอนหลับทั้งหมด และลดระยะเวลาที่ใช้ในการนอนหลับลึก
ผลการวิจัยพบว่า ผู้ที่หลีกเลี่ยงคาเฟอีนจะนอนหลับได้นานขึ้นโดยเฉลี่ย 36 นาทีต่อคืน การนอนหลับที่ไม่เพียงพอเรื้อรังอาจเพิ่มความเสี่ยงของโรคหัวใจ โรคอ้วน หรือโรคเบาหวานได้ ผู้ที่เผาผลาญคาเฟอีนช้าหรือมีปัญหาเรื่องการนอนหลับ จึงควรหยุดดื่มคาเฟอีนภายในเวลาเที่ยงวัน หรือหยุดให้เร็วกว่านั้น
เพิ่มระดับความวิตกกังวล
กาแฟอาจทำให้เกิดอาการวิตกกังวล ใจสั่น หรือหัวใจเต้นเร็วได้ งานวิจัยบางชิ้นยังชี้ให้เห็นถึงความเชื่อมโยงที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการดื่มกาแฟมากกว่าหนึ่งแก้วต่อวัน กับภาวะหัวใจห้องล่างเต้นก่อนเวลา (Premature Ventricular Contractions) ในบางคน
หากคุณมีความไวต่อคาเฟอีนหรือมีแนวโน้มที่จะมีอาการทางกายของความวิตกกังวล เช่น ตัวสั่นและหัวใจเต้นเร็ว ควรใส่ใจว่าร่างกายตอบสนองต่อกาแฟอย่างไร และอาจจะต้องปรับปริมาณการดื่ม หรือหลีกเลี่ยงไปเลย
ทำให้ระบบย่อยอาหารปั่นป่วน
กาแฟอาจกระตุ้นการขับถ่ายได้ดีจนเกินไป จนอาจทำให้เกิดอาการท้องร่วง ท้องอืด และปวดท้อง สิ่งนี้เป็นจริงโดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าคุณมีภาวะเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร เช่น โรคลำไส้แปรปรวน (IBS) ผลจากการกระตุ้นของคาเฟอีนอาจทำให้ของเสียเคลื่อนผ่านทางเดินอาหารเร็วเกินไป
ความเป็นกรดในกาแฟยังสามารถกระตุ้นอาการกรดไหลย้อนได้อีกด้วย แต่การรับประทานกาแฟคู่กับอาหารเช้าที่มีความสมดุล จะช่วยลดคุณสมบัติการกระตุ้นและลดกรดไหลย้อนได้
กัดกร่อนเคลือบฟัน
การดื่มกาแฟทุกวันอาจทำให้ฟันเป็นคราบ และยังสามารถกัดกร่อนเคลือบฟัน ซึ่งเป็นชั้นนอกที่แข็งของฟันได้ สิ่งนี้อาจทำให้เกิดอาการเสียวฟันและความเจ็บปวดเมื่อบริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่ร้อนหรือเย็น อย่างไรก็ตาม ผลกระทบนี้สามารถหลีกเลี่ยงได้ หากแปรงฟันหรือบ้วนปากด้วยน้ำทันทีหลังจากดื่มกาแฟ svong-1