ไขความจริงที่มาของคำว่า ” กุนเชียง ” ที่คนไทยเข้าใจผิดมานาน
กุนเชียง คือหนึ่งในอาหารจีนยอดนิยมที่คุ้นเคยในครัวเรือนไทย เป็นไส้กรอกแห้งรสหวานเค็มที่ส่วนใหญ่มักทำจากเนื้อหมูติดมัน และสามารถนำไปปรุงเป็นอาหารได้หลากหลายเมนู อย่างไรก็ตาม หลายคนอาจยังมีความเข้าใจผิดเกี่ยวกับที่มาและความหมายของคำว่า ” “ ซึ่งความหมายที่แท้จริงของคำนี้มีที่มาทางภาษาศาสตร์ที่น่าสนใจ
บทความนี้จะพาไปค้นหาที่มาที่แท้จริงของคำว่า ตามหลักภาษาจีน เพื่อคลายข้อสงสัยและทำความเข้าใจให้ถูกต้องเกี่ยวกับความหมายของอาหารชนิดนี้ โดยจะเจาะลึกไปที่รากศัพท์ของคำที่นำมาประกอบกันว่าแต่ละคำหมายถึงอะไรบ้าง
รากศัพท์ที่แท้จริงของคำว่า “กุนเชียง” มาจากภาษาอะไร
คำว่า ที่คนไทยใช้กันอย่างแพร่หลายนั้น แท้จริงแล้วมีที่มาจากภาษาจีนแต้จิ๋ว ซึ่งเป็นภาษาที่คนไทยเชื้อสายจีนส่วนใหญ่นิยมใช้ โดยมีรากศัพท์มาจากคำว่า “灌腸” (ก่วนฉาง หรือ ก้วงเชี้ยง/ก๊วงเชี้ยง) และมีความหมายตรงตัวว่า “การกรอกสิ่งที่ปรุงรสแล้วเข้าไปในไส้” หรือหมายถึง “ไส้กรอก” นั่นเอง
1. ความหมายของ “กุน” หรือ “ก่วน” (灌)
คำว่า “灌” (ก่วน หรือ ก้วน) ในภาษาจีนแต้จิ๋วนี้ มีฐานเสียงมาจาก “ก่วง” หรือ “กุน” ซึ่งความหมายคือ “กรอก” “อัด” “ยัด” หรือ “ฉีดเข้าไป” (To fill, to pour, to stuff) ดังนั้นคำว่า “กุน” ในที่นี้ จึงไม่ได้แปลว่า “หมู” แต่อย่างใด และไม่ได้มีความเกี่ยวข้องกับ “ปีกุน” หรือ “ปีหมู” ที่คนไทยเข้าใจผิดกันบ่อย
2. ความหมายของ “เชียง” (腸)
สำหรับคำว่า “腸” (ฉาง หรือ เชียง) นั้น มีความหมายว่า “ไส้” หรือ “ลำไส้” (Intestine, Sausage) ซึ่งหมายถึงสิ่งที่ใช้เป็นภาชนะในการบรรจุวัตถุดิบที่ปรุงรสแล้ว เพื่อทำเป็นไส้กรอก ดังนั้นคำว่า “เชียง” จึงเป็นส่วนที่ระบุถึงลักษณะของอาหารชนิดนี้
ความสับสน: เมื่อ “กุน” ไม่ได้แปลว่า “หมู”
ความสับสนที่เกิดขึ้นในประเทศไทยคือ การเข้าใจผิดว่าคำว่า “กุน” ใน “กุน เชียง” นั้นแปลว่า “หมู” เหมือนกับคำว่า “กุน” ที่เป็นชื่อปีนักษัตร หรือ “ปีกุน” ซึ่งเป็นปีหมู แต่ความจริงแล้วคำว่า “กุน เชียง” โดยความหมายทางภาษาศาสตร์ไม่ได้ระบุถึงชนิดของเนื้อสัตว์แต่เป็นการอธิบายวิธีการทำ
ดังนั้น แม้ว่ากุน เชียงส่วนใหญ่ที่นิยมทำกันจะเป็น “กุน เชียงหมู” แต่การเรียกชื่อตามหลักการที่ถูกต้องและชัดเจนยิ่งขึ้น ควรเรียกตามชนิดของเนื้อที่นำมาทำ เช่น การเรียกว่า “กุน เชียงไก่” หรือ “กุน เชียงปลา” จะตรงกับความหมายของคำว่า “ไส้กรอกไก่” หรือ “ไส้กรอกปลา” ที่ผ่านกระบวนการ “กรอกไส้” มากกว่า
กุนเชียงในฐานะวิธีการถนอมอาหาร
กุน เชียงถือเป็นวิธีการถนอมอาหารที่สำคัญของชาวจีน โดยเฉพาะในช่วงฤดูหนาว (臘เดือน, ล่าเดือน) เนื่องจากสามารถเก็บไว้บริโภคได้นาน โดยในภาษาจีนกลาง กุน เชียงที่ผ่านการถนอมอาหารและรมควันจะเรียกว่า “ล่าฉาง” (臘腸; là cháng) ซึ่งเป็นอาหารที่แพร่หลายในช่วงตรุษจีนและวัฒนธรรมอาหารจีนทั่วโลก
ไม่ว่าที่มาของชื่อจะมาจากคำว่า “กรอกไส้” หรือไม่ สิ่งที่แน่นอนคือ กุน เชียงได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาหารจานอร่อยที่อยู่คู่กับคนไทยเชื้อสายจีนมาอย่างยาวนาน และยังคงเป็นอาหารจานโปรดของใครหลายคนจนถึงปัจจุบัน svong-1