to end all wars 2001 ทหารประเทศญี่ปุ่นต้อนนักโทษที่เป็นทหารฝ่ายสัมพันธมิตรมาอยู่ที่ค่ายกึ่งกลางป่าลึกของจังหวัดกาญจนบุรีเมืองไทยโดยมี แม็คคลีน(James Cosmo)บากบั่นเรียกร้องให้ทหารประเทศญี่ปุ่นปฏิบัติต่อเชลยสงครามตามข้อสัญญาเก่าๆผลก็คือเขาถูกฆ่าไป เอ้อร์เนสต์ กอร์ดอน(Ciaran Mcmenamin)ก็เลยแปลงแนวทางมาต่อสู้ด้วยสันติวิธี แม้กระนั้นแคมเบ็ล(Robert Carlyle)มานะสะสมพวกพ้องเพื่อแหกค่ายหนีสิ่งเดียว
ส่วนเรียดอน(Kiefer Sutherland)กลับสนุกสนาน to end all wars 2001 อยู่กับการเลือกสรรของมาขายให้เพื่อนพ้องๆจำเลยอย่างเห็นแก่ตัว ท่ามกลางความขาดความกรุณาปรานีของผู้พันอิโต้(Sakae Kimura)จำเลยทั้งปวงก็ได้รับความช่วยเหลือเกื้อกูลแบบลับๆจากทหารล่ามประเทศญี่ปุ่นชื่อทาเคชิ นากาเซ่(Uko Saso)ตลอดระยะเวลา ครั้นเมื่อประเทศญี่ปุ่นประกาศยอมยกธงขาวการทำศึกทหารประเทศญี่ปุ่นนามว่าทาเคชิ นากาเซ่ก็เลยหายไปอย่างไร้ร่องรอยซึ่งนักโทษในค่ายทุกคนไม่มีผู้ใดมองเห็น
to end all wars 2001
ค่ายนรกสะพานแม่น้ำแคว
เป็นภาพยนตร์การศึก ที่เสนอความเป็นจริงของทหารข้างพันธิตร “POW’S” ในสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่โดนจับเป็นนักโทษมากักขังไว้ภายในค่ายของศัตรูเป็นประเทศญี่ปุ่นว่าพวกเขาเจอะเจออะไรอำมหิตเพียงใดกันบ้าง บทภาพยนตร์ปรับปรุงแก้ไขดัดแปลงมาจากหนังสือเรื่องราวชีวิตของเอ้อร์เนสต์ กอร์ดอนนายทหารคนมีชีวิตรอดจากค่ายตัวประกันญี่คราวนั้นชื่อว่า Through the Valley of the River Kwai ที่เล่าราวของสหายๆตัวประกันและก็ศัตรูผู้เป็นมิตรอย่างนากาเซ่ ผู้ผลิตได้Ciaran Mcmenamin-Robert Carlyle-Kiefer Sutherland มานำแสดง
สนามรบรบสะพานผ่านแม่น้ำแควที่จังหวัดกาญจนบุรี เมืองไทยดูเหมือนไม่เหมือนกับเพิร์ลฮาเบอร์หรือนอร์มังคืนดีกันมากมาย ที่เพิร์ลฮาเบอร์กระหน่ำกันด้วยเรือบินรบ ยิงกันหูดับตับไหม้รับประทานแล้วเป็นโรคมะเร็ง กระสุนพุ่งแบบสโลโมชั่นเข้าเจาะหน้าผากทหารตายตาไม่กะพริบคุณยายไม่ค้าง ทิ้งระเบิดไม่สมใจคอซาดิสต์จะให้สาแก่ใจจำต้องขับเรือบินพุ่งเข้าชนมันไปเลย ที่นอร์มังดีก็เช่นเดียวกันยิงใส่กันจศพเกลื่อนกลาดหาดราวกับเล่นวีดีเกม แต่ว่าที่สะพานผ่านแม่น้ำแควไม่ยิงกันให้สิ้นเปลืองลูกปืน
ไม่ทิ้งระเบิดแบบกระหน่ำแหลให้สิ้นเปลืองระเบิด นานๆเรือบินบินมาทิ้งระเบิดครั้งก็หลบทัน แต่ว่าที่ทหารนักโทษตายมากมายด้วยเหตุว่าไม่กินอาหารกระทั่งเป็นลมเป็นแล้งล้มหัวทิ่มแทงขี้เลนตาย มีอาการป่วยเป็นไข้ตายบ้าง แต่ว่าความโด่งดังสะพานผ่านแม่น้ำแควก็ดังไม่ใช่น้อย มีผู้ผลิตภาพยนตร์นำไปสร้างหนังเสมอๆอยู่ คณะทำงานสร้างหนังได้มาถ่ายทำบางฉากที่จังหวัดกาญจนบุรีเมืองไทยเมื่อเดือน ก.พ. พุทธศักราช2543
โดยมีคุณปิยะ เปสตันยี จากบริษัทซานต้าฟีล์มนำคณะทำงานสร้างคนประเทศไทยยกมือ สู้โว้ย!กระทั่งงานเสร็จไปด้วยดีเอ้อร์เนสต์ กอร์ดอนข้างหลังรอดชีวิตกลับบ้านกำเนิดเขาได้ปฏิบัติหน้าที่นักบวช 26 ปี เขาได้เล่าที่เกิดขึ้นในค่ายจำเลยประเทศญี่ปุ่นให้นิสิตประเทศญี่ปุ่นฟังมากยิ่งกว่าพันคนโดยหวังจะผสานวัฒนธรรมของคนสองซีกโลกเข้าได้วยกันจนถึงเขาได้รับเหรียญเกียรติศักดิ์จากสมเด็จพระราชินีอลิซซาเบ็ธสก็อตแลนด์
ในวันที่ 5 กรกฏาคม พุทธศักราช2542 to end all wars 2001 รวมทั้งช่วงวันที่ 4 เดือนกุมภาพันธ์ พุทธศักราช2543 กอร์ดอนก็ได้เดินทางมาเมืองไทยเพื่อนึกถึงสหายๆทหารที่หลุมฝังศพฯจังหวัดกาญจนบุรี คราวนี้เขามากับทาเคชิ นากาเซ่อซ่าดีตล่ามในค่ายจำเลยที่เขาถูกขังอยู่ พวกเขามาพบปะสนทนากันในฐานะมิตรไม่ใช่ศัตรู ซึ่งภาพของพวกเขาทั้งสองจะอยู่ในเครดิตด้านหลังเรื่องของภาพยนตร์ To End All Wars
เอ้อร์เนสต์ กอร์ดอนกับทาเคชิ นากาเซ่ตัวจริงมาเจอกันที่ป่าช้าฯจังหวัดกาญจนบุรีเมืองไทย
กอร์ดอนกับทาเคชิ ทั้งสองประสานมือกันในฐานะเพื่อนเก่ามาเจอกัน พวกเขามานับถือภูตผีของสหายๆที่จากไป รวมทั้งในปีนี้ คริสต์ศักราช2010 ทางรัฐบาลสหรัฐอเมริกาโดยผู้นำโอบราม่าได้ส่งตัวแทนร่วมงานวาระครบรอบของการทิ้งระเบิดปรมณูที่เกาะฮิโรชิม่า ผู้แทนสหรัฐอเมริกาได้กล่าวขออภัยต่อคนประเทศญี่ปุ่นทั้งสิ้น .ผู้ใดกันขะว่าตบหัวแล้วก็ลูบข้างหลัง มาสายไปหน่อย เพียงแค่แทบร้อยปี แต่ว่าก็ยังดีมากยิ่งกว่าไม่มาเสียเลย ก็ต้องการให้ทุกคนดูสิ่งที่เกิดขึ้นไปในด้านดีว่าการทำของสหรัฐคราวนี้จะนำพาโลกพวกเราไปสู่ความ ความสงบสุข ได้!
รีวิว
คำกล่าวอ้างที่รุนแรงของวูดโรว์ วิลสัน เกี่ยวกับการรบยุโรปในปี 1914-1918 ซึ่งอดัม ฮอชไชลด์เพิ่มเติมไว้อย่างกระแหนะกระแหนสำหรับชื่อหนังสือเล่มสำคัญที่สะเทือนอารมณ์เล่มนี้ นับว่าเป็นวัตถุที่การเสียดสีแล้วก็ดูถูกดูแคลนหากแม้ในขณะกำลังกล่าวอยู่ก็ตาม “สันติเพื่อเลิกสันติ” เซอร์อัลเฟรด ไม่ลเนอร์ ซึ่งเป็นมหาอำนาจของคณะรัฐมนตรีการสู้รบของอังกฤษมีความคิดเห็น ระหว่างที่เขาตรวจสอบข้อแม้ของอนุสัญญาแวร์ซายส์ที่คาดว่าจะจบการสู้รบ
นักประวัติศาสตร์ยุคใหม่คิดว่า “การหย่าศึก” ในพ.ย.ที่สุขุมนั้นเป็นเพียงแค่การเลิกรบในความไม่ถูกกันอันช้านานแล้วก็เลวซึ่งแทบจะส่งอารยธรรมไปสู่สุริยเคราะห์เต็มดวงและไม่ได้เลิกลงจริงๆตราบจนกระทั่งการรวมสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนีอย่างสันติภาพแล้วก็เป็นระบบประชาธิปไตยข้างหลังพ.ย. พุทธศักราช 2532 แม้กระทั้ง โน่นบางทีอาจเป็นการอ่านในด้านดี: ชายแดนข้างหลังปี 1918 ของสมัยก่อนจักรวรรดิออตโตมัน (จำนวนหนึ่งในสี่บัลลังก์อันยิ่งใหญ่ที่มิได้อยู่ได้ยาวนานกว่าสงครามโลกครั้งที่ 1) ยังคงเป็นที่มาที่ไปของความร้ายแรงรวมทั้งความขมขื่น
ในผลงานที่ผ่านมาของเขาในประเด็นที่มากมายอาทิเช่นคองโกเบลเยียมและก็เหยื่อของลัทธิสตาลิน Hochschild ได้สร้างความสะดุดตาให้กับตนเองในฐานะนักประวัติศาสตร์ “จากระดับล่าง” ดังที่เป็นอยู่หรือจากมุมมองของเหยื่อ เขายังคงจงรักภักดีต่อแนวทางการนี้ใน “To End All Wars” โดยเน้นไปที่การสิ้นไปที่น่าตกใจที่ได้รับจากขั้นแล้วก็ไฟล์ รวมทั้งความกล้าหาญชาญชัยที่ไม่ธรรมดาของคนที่ตกลงใจว่าการทำศึกไม่ใช่แค่การศึกเดียว
เหตุเพราะคนรุ่นใหม่เป็นจำนวนมากเป็นคนชั้นสูง บางบุคคลมีญาติสนิทที่มีอำนาจ เขาก็เลยสามารถแปรไปกริ้วหว่างสถานที่ข้างบนแล้วก็ด้านล่างของอังกฤษข้างหลังสมัยเอ็ดเวิร์ดได้ ในขณะประชากรเริ่มด้วยแนวทางที่แตกต่างเพื่อใส่ใจว่าโลก ที่พวกเขารักก็จากไปชั่วกัลปวสานไม่มีเรื่องเล่าใดซึ่งสามารถให้ความยุติธรรมกับอเวจีที่เหยื่อยังคงผิดนับ Hochschild พากเพียรที่จะครอบคลุมขอบเขตทั่วทั้งโลกของหายนะ
แล้วก็เพื่อที่จะได้ให้พวกเราอัปเดตด้วยเรื่องราวที่เกิดขึ้นในตอนที่ระบุในรัสเซียรวมทั้งอเมริกา แม้กระนั้นสถานที่หลักของเขาเป็นอังกฤษแล้วก็ความกลุ้มใจหลักของเขาเกี่ยวกับแนวรบทางด้านตะวันตก ในหลุมฝังศพที่นี้ริมน้ำสายรองของแฟลุกลนเดอร์สรวมทั้งปิคาร์ดี คนอังกฤษสูญเสียชนชั้นแรงงานและก็ดอกไม้ของผู้ดีไป บทกลอนของวิลเฟรด โอเว่น รวมทั้งรัดยาร์ด คิปลิง ในต้นแบบที่แตกต่างกัน
ยังคงมีพลังที่จะสัมผัสถึงคอร์ดที่ความจำอันน่าสงสารที่ Hochschild บากบั่นเร่งเร้าสำหรับเพศชายได้แก่เอิร์ลที่แลนส์ดาวน์ที่อุตสาหะเสนอให้มีการพูดจาความสงบ ความนึกคิดที่น่าขนลุกเป็นการฆ่านายทหารชายหนุ่มประเภทดีระดับหนึ่ง (จากหลานชาย 10 คนของมาร์ควิสที่ซอลส์บรี to end all wars 2001 มีห้าผู้เสียชีวิตขณะทำหน้าที่) สำหรับผู้อื่นได้แก่ เฟนเนอร์ บร็อคเวย์, อลิซ วีลดัน และก็จอห์น เอส. คลาร์ก
การรบนี้เป็นผู้แทนของความเสียสละของคนเราของคนงานเหมืองแร่ เจ้าหน้าที่รถไฟ รวมทั้งวิศวกรที่ความถนัดต้องมี ถูกประยุกต์ใช้แทนการล้มล้างคนชั้นสูงรวมทั้งสร้างสังคมใหม่สำหรับพวกเขา มันคือเรื่องของปัจจัยทั่วๆไปในหมู่คนงานคนอังกฤษ เยอรมัน รวมทั้งรัสเซีย แล้วก็สำหรับแนวทางนี้ พวกเขามีโอกาสเสี่ยงต่อการเช็ดกติดตะรางอย่างหนัก ถูกลงโทษเกณฑ์ทหาร แล้วก็ถึงแม้ว่าจะถึงกับตาย
น่าประหลาดที่ผู้ต้านที่เป็นที่รู้จักที่สุดก็คือเบอร์ทรันด์ รัสเซลล์ ผู้เป็นฝั่งซ้ายผู้อุทิศตนซึ่งยากต่อการที่จะเงียบปากให้เด่นชัดด้วยเหตุว่าเขาเป็นหลานชายของท่านเอิร์ล Hochschild พากเพียรอย่างยอดเยี่ยมที่สุดสำหรับเพื่อการสร้างอนุสรณ์สถานแก่ผู้เห็นต่างกลุ่มนี้ แล้วก็รู้สึกยินดีเป็นอย่างยิ่งกับการทำงานหนักของเขา: ในฐานะผู้ชอบพอในหัวข้อนี้ ฉันมีความคิดว่าฉันเป็นผู้เดียวที่ทราบเกี่ยวกับ Clarke ซึ่งเป็นลัทธิมาร์กซิสต์หัวดื้อที่ได้รับของเขา
ดำเนินชีวิตในฐานะผู้แสดงละครสัตว์รวมทั้งครูฝึกสิงโตอย่างไรก็แล้วแต่ เมื่อปืนครกเริ่มแผดเสียงร้อง ลัทธิสากลนิยมของชนชั้นใช้แรงงานก็มีลัษณะทิศทางที่จะหายไปอย่างชัดเจน มีเพียงแต่เลนินรวมทั้งนักปฏิวัติที่ลดลงปริมาณหนึ่งแค่นั้นที่สละเวลา รอคอยให้การสู้รบกลืนรับประทานกษัตริย์ที่โง่เง่าพอที่จะเริ่มการสู้รบ ในเวลาเดียวกัน ภราตฤภาพก็เป็นกฎ ภายใต้หมอกที่การสู้รบ ชาวอาร์เมเนีย (ซึ่งมิได้เกี่ยวเนื่องกับตรงนี้จริงๆ)
โดนจับตายสำหรับเพื่อการฆ่าล้างเชื้อสายหนแรกของศตวรรษที่ 20 แล้วก็ปืนใหญ่ของอังกฤษถูกประยุกต์ใช้ในถนนหนทางในดับลินเพื่อปราบชาวไอริชที่มากขึ้นเหล่านายพลยังประพฤติไร้ความปราณีแล้วก็ใจแข็งอย่างน่าตกใจเมื่อคือเรื่องของ “ตนเอง” ระหว่างที่พวกเขากำลังฆ่าคนอื่น ในเนื้อความที่น่าชิงชังโดยยิ่งไปกว่านั้นบางตอน พวกเราพบว่าพล.อ.เซอร์ดักลาส เฮกแล้วก็พล.อ.เซอร์เฮนรี คอยว์ลินสัน
ผู้ใต้บังคับบัญชาที่จองหองของเขาพร่ำบ่นจริงๆเมื่อปริมาณผู้ตายของอังกฤษมีน้อยเหลือเกินแล้วก็น่าดีใจ – คาดการณ์ว่าเป็นด้วยเหตุว่าการสิ้นไปของศัตรูจัดว่าเทียบได้ – เมื่อพวกเขาเขยื้อนไปสู่หลักหมื่น . ความหมายในทางความเย็นเป็นการทำลายกองทหารทั้งปวง ซึ่งชอบมี (อย่างเช่นในกรณีของนิวฟันด์แลนด์และก็เสื้อคลุม) ชุมชนทั้งผองที่บ้านซึ่งสมัครใจเป็นศพแล้วก็อยู่ร่วมกันในอ้อมกอด
พวกมันหายไปในก้อนเมฆก๊าซพิษ ลูกเห็บเศษเหล็ก แล้วก็ทะเลสาบโคลนดูดขนาดใหญ่ หรือนอนเข้าคิวเพื่อเตือนคนเฝ้าดูทุกคนถึงข้าวโพดที่ถูกตัดแล้ว ตามแนวลวดหนามแล้วก็ที่วางปืนกลที่พวกเขาถูกปาไป เหมือนกันกับฉัน Hochschild ได้ไปเยี่ยมดูหลุมฝังศพไม่น้อยเลยทีเดียวและก็สัญลักษณ์ของพวกเขา ซึ่งยังคงเอนตัวอยู่ตามท้องนาทางทางเหนือของประเทศฝรั่งเศสแล้วก็เบลเยียม
และก็รู้สึกเหลือเฟือกับสิ่งที่วิลเฟรด โอเว่นอย่างสิ้นเชิงและก็เรียกกล้วยๆว่า “ความเมตตาสงสารที่การรบ” (โอเว่นถูกตายอปิ้งไร้จุดหมายช่วงเวลาที่ปืนเงียบลง แม่ของเขาได้รับโทรเลขในตอนที่ระฆังโบสถ์ดังขึ้นเพื่อฉลองการเลิกรบ หรือหากดูย้อนกลับไปจะบอกว่า “การหยุดยิงที่บอบบาง”)
พวกเราอ่านเรื่องราวที่น่าสะเทือนใจแม้กระนั้นน่าสะเทือนใจพวกนี้ เกี่ยวกับทหารที่ออกศึกกับเสียงเชียร์ และก็สั่นเทิ้มเนื่องจากว่าพวกเรารู้ดีว่าพวกเขามิได้ทำอะไร พวกเราทราบดีว่าอะไรกำลังจะเกิดขึ้นอีกอย่างหนึ่ง และไม่เพียงแค่มาเพื่อพวกเขาเพียงแค่นั้น สิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้นจริงๆเป็นการเหยียบแจ็คบูตเหนือซากอาบยาพิษของยุโรปที่เจริญ ก็คือบุคคลลามกของที่นาซี อีกที Hochschild เป็นคนสมัครสมาชิกแบบกะทันหัน
เขาได้อ่านใจความที่เกี่ยวโยงของ “ไมน์ คัมพฟ์”
ซึ่งมีนายทหารคนออสเตรียที่เจ็บแล้วก็ติดก๊าซเริ่มบ่มเพาะแนวความคิดหัวข้อการเอาคืนอย่างน่าหวาดผวา เขาตั้งข้อคิดเห็นถึงการต้านทานชาวยิวที่มากขึ้นของการเสื่อมสภาพของจักรวรรดิเยอรมนีในตอนการทำศึก และข่าวโคมลอยอันทรามเกี่ยวกับความขลาด betflix รวมทั้งการฉ้อฉลของชาวยิว รวมทั้งเขาใกล้การตระหนักรู้ที่น่าเฝ้าดูอย่างแท้จริง: ลัทธิที่นาซีสามารถเลี่ยงได้ แม้กระนั้นโดยมีเงื่อนไขว่าลัทธิทหารเยอรมันจะไม่ปราชัยอย่างมากในสนามรบ
การสะท้อนที่น่าวิตกกังวลอย่างมากนี้เป็นสิ่งจำเป็นเหนือสิ่งอื่นใดสำหรับคนอ่านคนอเมริกัน ถ้าหากกองทหารที่สดใหม่รวมทั้งอาจหาญของนายพลเพอร์ชิงผู้ยิ่งใหญ่ไปไม่ถึงที่เกิดเหตุในตอนจบสิ้นของการสังหาร ความอ่อนแรงสากลคงบังคับให้มีการหย่าศึกก่อนหน้าที่ผ่านมาอย่างไม่ต้องสงสัย ในแง่อำมหิตน้อยกว่า หากว่าไม่มีการคั่นแซงของผู้นำวิลสัน ชาวประเทศฝรั่งเศสที่เคืองโกรธ
รวมทั้งระบมทางด้านจิตใจก็อาจไม่อาจจะตั้งเงื่อนไขที่ความอัปยศอดสูต่อเยอรมนีได้ ข้อแม้เดียวกับที่ฮิตเลอร์จำเป็นที่จะต้องย้อนกลับไปด้วยแนวทางที่ไม่หยุดยั้งแบบนั้น เรื่องของสองทศวรรษถัดมาโดยเหตุนี้ Eugene V. Debs นักสังคมนิยมคนอเมริกันผู้มีอิทธิพลผู้ต้านทานการศึกอย่างเปิดเผยรวมทั้งถูก Wilson ผู้อาฆาตแค้นจับเข้าเรือนจำจนตราบเท่าการศึกสิ้นสุดลงเป็นระยะเวลาที่ยาวนาน
ดูอย่างกับว่าวีรบุรุษผู้รู้ โดยความเป็นจริงแล้ว กรุ๊ปติดอาวุธต้านทานการสู้รบเยอะๆซึ่งมีบันทึกที่ Hochschild มักถูกฝังไว้ได้ให้เกียรติก็ด้วยเหมือนกัน (หากว่าเขาจะแสดงให้พวกเรามีความคิดเห็นว่าพวกเขาคนไม่ใช่น้อยเสียชีวิตหรือเสียชีวิตไปกับลัทธิบอลเชวิส ซึ่งเป็นระบบกลายพันธุ์ที่ยิ่งใหญ่อีกระบบหนึ่งที่ออกมาจากโรงฆ่าสัตว์โดยไม่ทันรู้สึกตัวเลย) นี่เป็นหนังสือที่จะทำให้พวกเรารู้สึกลึกซึ้งรวมทั้งปวด และก็ ยังจำเป็นต้องคิดมาก
ผ่านหุบเขาแคว เรื่องราวของเชลยศึกอังกฤษที่ถูกบังคับให้สร้างทางรถไฟในป่าของญี่ปุ่น เป็นหนังสือเล่มโปรดของฉันเมื่อตีพิมพ์ในปี 1962 ดังนั้น ฉันจึงค่อนข้างวิตกเล็กน้อยกับสิ่งที่ผู้สร้างภาพยนตร์จะทำกับเรื่องนี้เมื่อได้ยินเรื่อง TO END ALL WARS ชื่อเรื่องกำลังถูกเปลี่ยน ภาพยนตร์เรื่องนี้มีความแตกต่างจากหนังสือในหลาย ๆ ด้าน แต่ทรงพลังมากจนสามารถยกโทษให้ตัวละครที่สมมติขึ้นในฉากหลบหนีได้ (เห็นได้ชัดว่าเป็นความตื่นเต้นเร้าใจ)
เรื่องราวของเออร์เนสต์ กอร์ดอนผู้ไม่เชื่อเรื่องพระเจ้าเกี่ยวกับการที่เขาได้รับการเลี้ยงดูจากเพื่อนคริสเตียนที่ใกล้จะตาย ทำให้เขาเริ่มต้นบนเส้นทางสู่ความศรัทธา ความเข้าใจอย่างไม่น่าเชื่อ และการให้อภัยต่อความโหดร้ายทารุณของผู้ลักพาตัวชาวญี่ปุ่น ทำให้ภาพยนตร์เรื่องนี้เหนือชั้นไปมาก ภาพยนตร์ WW2 อื่นๆ ที่ฉันเคยดู (ยกเว้นบางที THE THIN RED LINE ที่ได้รับเรทต่ำเกินไป เช่น TO END ยังเต็มไปด้วยคำถามเชิงปรัชญาและการครุ่นคิด)
แม้ว่าความโหดร้ายของระบบบูชิโตของญี่ปุ่นจะแสดงออกมาให้เห็นถึงความโหดร้ายอันน่าสยดสยอง แต่ชาวญี่ปุ่นบางคน โดยเฉพาะชายหนุ่มที่ทำหน้าที่เป็นล่าม to end all wars 2001 กลับถูกมองว่ามีสัมผัสถึงความเป็นมนุษย์ วิทยานิพนธ์หลักของภาพยนตร์เรื่องนี้ดูเหมือนจะพรรณนาถึงผลกระทบของการยึดติดกับความโกรธและการแก้แค้นเทียบกับการพยายามให้อภัยและคืนดี ภาพหลังนี้แสดงในตอนท้ายของเรื่อง
ซึ่งคล้ายกับฉากใน SCHINDLER’S LIST กัปตันตัวจริง เออร์เนสต์ กอร์ดอน และล่ามชาวญี่ปุ่น นากาเสะ ซึ่งปัจจุบันเป็นชายชรา พบกันและจับมือกันที่ประเทศไทยเพื่อเป็นอนุสรณ์แก่ผู้เสียชีวิตในการก่อสร้าง ทางรถไฟ ความคิดสร้างสรรค์ของผู้ชายซึ่งก่อตั้งมหาวิทยาลัยจังเกิ้ลที่พลาโตและเช็คสเปียร์ได้รับการสอน ได้รับการเฉลิมฉลอง ชวนให้นึกถึงภาพยนตร์ที่สร้างแรงบันดาลใจของ POW’s PARADISE ROAD ของผู้หญิง
